Espresso là một loại cà phê đậm đặc được chiết xuất bằng áp suất cao, cho ra một thức uống có hương vị mạnh mẽ và đậm đà.

Theo nghiên cứu của TS. Ernesto Illy: “Espresso chứa hơn 1.000 hợp chất hóa học, bao gồm caffeine, axit chlorogenic và trigonelline, góp phần tạo nên hương vị phức hợp của nó”

Xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1901 ở Ý, Espresso nhanh chóng trở thành biểu tượng của nghệ thuật thưởng thức cà phê. Đặc trưng của một ly Espresso chuẩn không chỉ nằm ở hương vị đậm đà, lớp crema mịn màng, mà còn ở thể tích vừa đủ, màu sắc quyến rũ, và những yếu tố hoàn hảo làm nên chất lượng tuyệt hảo.

Để đạt được điều đó, nhiều yếu tố như chất lượng hạt cà phê, nguồn nước, máy pha cà phê Espresso, và kỹ thuật pha chế đều đóng vai trò không thể thiếu.

Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về cách pha Espresso đúng chuẩn, từ chuẩn bị nguyên liệu đến các bước pha chế chi tiết, kèm theo cách kiểm tra và đánh giá chất lượng thành phẩm.

Ngoài ra, bạn còn được khám phá cách thưởng thức Espresso, từ việc uống nguyên chất cho đến kết hợp để tạo nên những biến thể hấp dẫn như Cappuccino, Latte, Americano, Macchiato, và Mocha.

Khái Niệm, Lịch Sử & Đặc Điểm Của Espresso

Espresso là một phương pháp chiết xuất cà phê đặc biệt, được tạo ra bằng cách sử dụng áp suất cao để ép nước qua bột cà phê mịn, mang lại hương vị đậm đà và cấu trúc nhất quán.

Ra đời vào năm 1901 tại Ý, Espresso nhanh chóng phát triển nhờ cải tiến máy pha cà phê và trở thành cơ sở cho nhiều loại cà phê khác.

1. Espresso là gì?

Espresso là phương pháp chiết xuất cà phê đặc biệt bằng cách sử dụng áp suất cao để ép nước qua bột cà phê mịn. Espresso mang đến một thức uống với hương vị đậm đà, nhiều lớp và cấu trúc nhất quán.

Espresso có thể hiểu là “chất lỏng ép”, và được tạo ra bởi quá trình chiết xuất nước nóng (từ 88°C đến 92°C) qua bột cà phê với áp suất 9 bar. Điều này tạo ra một ly cà phê mạnh mẽ với độ đậm đặc và hương vị phong phú.

Trong Espresso, hương vị quyết định rất nhiều bởi loại hạt cà phê, cách xay, nhiệt độ và độ tươi của hạt.

2. Sự ra đời và phát triển của Espresso

Espresso xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1901 ở Ý, do Luigi Bezzera sáng chế. Sự phát triển của Espresso gắn liền với các cuộc cải tiến về máy pha cà phê.

Ban đầu, máy pha Espresso sử dụng áp suất hơi nước để chiết xuất, nhưng sau đó, máy pha Espresso hiện đại sử dụng áp suất bơm để tăng cường hiệu quả chiết xuất, đem lại hương vị đậm đà hơn.

3. Đặc trưng của một ly Espresso chuẩn

Một ly Espresso chuẩn phải đạt được các yếu tố cơ bản sau:

Hương vị: Espresso có vị đắng, chua nhẹ và đậm đà. Độ chua và đắng này phụ thuộc vào độ tươi và chất lượng của hạt cà phê.
Crema: Là lớp bọt mịn màng, có màu nâu vàng nằm trên bề mặt ly Espresso. Crema là dấu hiệu của một ly cà phê chiết xuất hoàn hảo, tạo nên sự mịn màng và độ dày lý tưởng.
Thể tích: Một ly Espresso chuẩn có thể tích từ 30-60ml.
Màu sắc: Espresso chuẩn có màu nâu đậm với ánh sáng lấp lánh của crema.

“Một ly espresso chuẩn phải đạt được sự cân bằng giữa 5 yếu tố:

Độ đắng (15-20%)
Độ chua (10-15%)
Độ ngọt (25-30%)
Độ đậm đà (25-30%)
Và hậu vị (10-15%)”

Theo Prof. Luigi Odello (2024), “Coffee Tasting: The Professional Approach”, International Institute of Coffee Tasters, Italy.”

Yếu Tố Nào Ảnh Hưởng Đến Chất Lượng Espresso?

Chất lượng Espresso phụ thuộc vào nhiều yếu tố như hạt cà phê (Arabica, Robusta, Blends), nước sạch với độ cứng phù hợp, máy pha ổn định và kỹ thuật pha chế chuẩn xác. Sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố này sẽ tạo ra một ly Espresso thơm ngon và đậm vị.

1. Chất lượng hạt cà phê

Chất lượng của Espresso phần lớn được quyết định bởi hạt cà phê. Có ba loại hạt chính được sử dụng: Arabica, Robusta, và Blends.

Arabica: Là loại cà phê cao cấp, có hương vị nhẹ nhàng, chua và mùi thơm đặc trưng.
Robusta: Cà phê có vị đắng mạnh và hàm lượng caffein cao hơn Arabica, thường dùng để pha chế Espresso đậm đà.
Blends: Là sự kết hợp giữa Arabica, Robusta,… giúp cân bằng hương vị.

Ngoài ra, độ rang xay cũng ảnh hưởng lớn đến chất lượng Espresso. Cà phê rang đậm sẽ cho ra Espresso có hương vị đậm hơn, trong khi rang nhẹ sẽ tạo ra một Espresso nhẹ nhàng hơn.

Loại cà phê	Đặc điểm
Arabica	Chua nhẹ, hương thơm đặc trưng
Robusta	Đắng mạnh, hàm lượng caffein cao
Blends	Cân bằng giữa Arabica, Robusta,…

2. Vai trò của nước

Nước chiếm khoảng 98% thành phần của Espresso, vì vậy chất lượng nước ảnh hưởng rất nhiều đến hương vị. Đặc biệt, độ cứng của nước và độ tinh khiết của nước có vai trò quan trọng trong quá trình chiết xuất.

Độ cứng của nước: Nếu nước quá cứng, sẽ làm giảm khả năng chiết xuất và tạo ra vị đắng không mong muốn.
Độ tinh khiết của nước: Nước sạch giúp đảm bảo Espresso không bị lẫn tạp chất, tạo ra hương vị thuần khiết.

3. Máy pha cà phê Espresso

Máy pha cà phê có thể chia thành máy pha tay (manual) và máy pha tự động (automatic). Mỗi loại máy có đặc điểm và ưu điểm riêng.

Máy pha tay: Cần sự can thiệp của người dùng, ví dụ như máy lever và piston.
Máy pha tự động: Dễ sử dụng hơn và cho ra Espresso nhanh chóng, điển hình là máy pha bơm điện.

Máy pha cà phê sử dụng áp suất nước từ 9 bar trở lên để chiết xuất cà phê, đảm bảo Espresso được chiết xuất hoàn hảo.

4. Kỹ thuật pha chế

Để pha chế Espresso hoàn hảo, bạn cần chú ý đến các kỹ thuật sau:

Định lượng cà phê: Sử dụng khoảng 18-20g cà phê cho một ly Espresso 30-60ml.
Xay cà phê: Độ mịn của cà phê cần phải phù hợp, không quá mịn cũng không quá thô.
Nén bột cà phê: Dùng tamping để nén bột cà phê một cách đều và có áp lực phù hợp.
Thời gian chiết xuất: Thời gian lý tưởng để chiết xuất Espresso là 25-30 giây.

Hướng Dẫn Cách Pha Espresso Tại Nhà

Để có một tách Espresso hoàn hảo, bạn cần chuẩn bị các nguyên liệu kỹ càng, pha chế đúng kỹ thuật và biết cách kiểm tra đánh giá chất lượng thành phẩm.

1. Chuẩn bị nguyên liệu

Để pha Espresso tại nhà, bạn cần chuẩn bị:

Hạt cà phê chất lượng (Arabica hoặc Robusta).
Nước sạch, độ pH từ 6.5 đến 7.5 là lý tưởng.
Máy pha cà phê: Đảm bảo máy có áp suất từ 9 bar trở lên.

2. Các bước pha chế chi tiết

Thực hiện pha Espresso theo đúng trình tự các bước sau:

Định lượng cà phê: Đo khoảng 18-20g cà phê cho mỗi ly Espresso.
Xay cà phê: Sử dụng máy xay để có độ mịn thích hợp cho Espresso.
Nén bột cà phê: Dùng tamping để nén bột cà phê một cách đều và có áp lực phù hợp.
Chiết xuất Espresso: Lắp tay pha vào máy và bắt đầu chiết xuất trong vòng 25-30 giây.

3. Kiểm tra và đánh giá chất lượng espresso

Sau khi pha xong, bạn cần kiểm tra một số yếu tố để đánh giá chất lượng:

Crema: Lớp crema phải mịn màng và có màu nâu vàng.
Hương vị: Espresso chuẩn sẽ có hương vị đậm đà, với sự cân bằng giữa đắng và chua nhẹ.

Thưởng Thức Espresso Sao Cho Đúng Vị?

Để thưởng thức Espresso đúng vị, bạn cần chú ý đến một vài yếu tố quan trọng, từ cách quan sát ly cà phê đến cách cảm nhận hương vị. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết:

1. Quan sát

Lớp crema là lớp bọt màu nâu đỏ trên bề mặt Espresso. Một ly Espresso ngon sẽ có lớp crema dày khoảng 3-4mm, mịn, dai và bền (tồn tại được vài phút). Crema cho thấy cà phê được chiết xuất tốt và chứa nhiều dầu cà phê.

Màu sắc của Espresso nên là màu nâu sẫm, hơi sánh đặc, không quá loãng.

2. Ngửi

Trước khi uống, hãy đưa ly Espresso lên mũi và hít sâu để cảm nhận hương thơm. Espresso ngon có hương thơm phức tạp, có thể là hương hoa, trái cây, chocolate, caramel hoặc các loại hạt.

3. Uống

Espresso ngon nhất khi được thưởng thức ngay sau khi pha, khi lớp crema còn tươi và hương thơm còn đậm.

Không nên uống hết ly Espresso trong một lần. Hãy nhấp từng ngụm nhỏ để cảm nhận trọn vẹn hương vị. Espresso có vị đậm đà, mạnh mẽ, hơi đắng, nhưng sau đó sẽ có vị ngọt hậu. Hãy cố gắng nhận biết các tầng hương vị khác nhau.

4. Uống kèm nước lọc

Thường thì Espresso được phục vụ kèm một ly nước lọc nhỏ. Uống nước lọc giữa các ngụm Espresso giúp làm sạch vị giác và cảm nhận rõ hơn hương vị của cà phê.

Các Biến Thể Phổ Biến Của Espresso

Espresso là cơ sở để tạo ra nhiều biến thể phổ biến như: Cappuccino, Latte và Americano, Macchiato, Mocha.

1. Cappuccino

Là sự kết hợp hoàn hảo giữa Espresso, sữa nóng và lớp bọt sữa dày mịn, mang lại một hương vị béo ngậy và mịn màng. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích cà phê đậm nhưng không quá khô khan.

Thành phần: 1 phần Espresso, 1 phần sữa nóng, 1 phần bọt sữa.
Đặc điểm nổi bật: Cà phê có độ béo, lớp bọt sữa tạo cảm giác mềm mịn.
Nguồn gốc: Phổ biến ở Ý, thường được uống vào buổi sáng.
Sự phổ biến: Cappuccino chiếm khoảng 30% lượng cà phê tiêu thụ tại châu Âu.

2. Latte

Latte là sự kết hợp giữa Espresso và một lượng sữa nóng lớn, với lớp bọt sữa mỏng nhẹ. Thức uống này phù hợp với những ai yêu thích một ly cà phê ít đắng hơn, mượt mà hơn.

Thành phần: 1 phần Espresso, 3 phần sữa nóng, một lớp bọt sữa mỏng.
Đặc điểm nổi bật: Hương vị mềm mại, ít đắng, dễ uống.
Nguồn gốc: Phát triển từ Ý, nhưng trở nên phổ biến tại Mỹ và các nước phương Tây.
Sự phổ biến: Latte chiếm 40% lượng cà phê bán ra tại các quán cà phê lớn.

3. Americano

Americano là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích cà phê đen nhưng lại muốn một ly cà phê nhẹ nhàng hơn. Thức uống này được pha loãng từ Espresso và nước nóng.

Thành phần: 1 phần Espresso, 2-3 phần nước nóng.
Đặc điểm nổi bật: Cà phê nhẹ, vẫn giữ được hương vị nguyên bản của Espresso.
Nguồn gốc: Có nguồn gốc từ Thế chiến II khi các lính Mỹ pha loãng cà phê Espresso để phù hợp với khẩu vị của họ.
Thị trường tiêu thụ: Rất phổ biến tại Mỹ, chiếm khoảng 20% lượng cà phê đen tiêu thụ.

4. Macchiato

Macchiato là một lựa chọn mạnh mẽ với hương vị đậm đà của Espresso, được làm dịu nhẹ bằng một chút sữa nóng hoặc bọt sữa.

Thành phần: 1 phần Espresso, 1 chút sữa nóng hoặc bọt sữa.
Đặc điểm nổi bật: Cà phê đậm đà, mạnh mẽ, nhưng vẫn có sự mềm mại từ sữa.
Phiên bản phổ biến: Caramel Macchiato, Latte Macchiato.
Sự ưa chuộng: Macchiato trở thành lựa chọn phổ biến tại các quán cà phê lớn, đặc biệt ở các chuỗi cà phê như Starbucks.

5. Mocha

Mocha là một sự kết hợp hoàn hảo giữa Espresso, sữa nóng và siro socola, mang đến một hương vị ngọt ngào và béo ngậy. Đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai yêu thích sự kết hợp giữa cà phê và socola.

Thành phần: 1 phần Espresso, 1 phần sữa nóng, 1-2 muỗng siro socola.
Đặc điểm nổi bật: Hương vị ngọt ngào của socola hòa quyện với cà phê đậm đà.
Nguồn gốc: Lấy cảm hứng từ thành phố Mocha (Yemen), nơi nổi tiếng với cà phê.
Lưu ý dinh dưỡng: Một ly Mocha có thể chứa khoảng 250 calo, thích hợp như món tráng miệng trong buổi chiều.

Những Câu Hỏi Thường Gặp Khi Pha Hoặc Uống Espresso

1. Loại thức uống Espresso nào dễ pha chế nhất?

Trong các loại thức uống từ Espresso, Americano được xem là dễ pha chế nhất. Về cơ bản, Americano chỉ là Espresso được pha loãng với nước nóng. Bạn chỉ cần pha một tách Espresso và thêm nước nóng vào là xong.

Đây là một số ưu điểm khiến Americano dễ pha chế:

Nguyên liệu đơn giản: Chỉ cần Espresso và nước nóng.
Không đòi hỏi kỹ thuật cao: Không cần kỹ năng tạo bọt sữa hay trang trí phức tạp như Latte hay Cappuccino.
Dễ dàng điều chỉnh: Tỷ lệ Espresso và nước có thể được điều chỉnh theo sở thích cá nhân.

2. Sự khác biệt giữa Arabica và Robusta là gì?

Hạt Arabica có hương vị tinh tế hơn, độ chua nhẹ hơn và hàm lượng caffeine thấp hơn so với hạt Robusta. Hạt Robusta có vị đắng mạnh hơn, hàm lượng caffeine cao hơn và thường được sử dụng để tạo độ đậm đà cho các loại cà phê pha trộn.

3. Tại sao cần nén bột cà phê (tamping) trước khi chiết xuất?

Nén bột cà phê giúp tạo ra một lớp bột đồng đều, giúp nước chảy qua đều đặn và chiết xuất tối đa hương vị của cà phê.

4. Có nên thêm đường vào espresso không?

Việc thêm đường vào espresso phụ thuộc vào sở thích cá nhân; tuy nhiên, nhiều người thích thưởng thức espresso nguyên chất để cảm nhận trọn vẹn hương vị tự nhiên của cà phê.

5. Tại Mỹ, nên chọn thương hiệu cà phê nào?

Thương hiệu EYT tự hào mang đến những tách cà phê với hương vị độc đáo, được tạo nên từ sự kết hợp tinh tế của ba yếu tố chính:

Chủng loại phong phú: EYT khéo léo phối trộn bốn loại cà phê chính: Arabica, Robusta, Liberica và Excelsa. Mỗi loại đều mang đặc trưng riêng, tạo nên một hỗn hợp hài hòa và phong phú.

Kỹ thuật chế biến:

Chế biến khô: Giữ trọn vị nguyên bản.
Chế biến ướt: Vị chua thanh, tinh tế.
Chế biến mật ong: Ngọt tự nhiên, hương thơm đặc biệt.

Cấp độ rang đa dạng: Từ nhẹ nhàng (light roast) đến mạnh mẽ (dark roast), mỗi mức rang mang hương vị và cảm giác khác biệt.

Sản phẩm đa dạng: Cà phê nguyên hạt, rang xay, hòa tan 3in1,… đáp ứng mọi nhu cầu.

EYT kết hợp tinh hoa Việt Nam với sáng tạo quốc tế, cam kết mang đến sản phẩm cà phê chất lượng vượt trội. Hãy liên hệ ngay để được tư vấn tốt nhất!

Espresso Là Gì? A-Z Cách Pha, Cách Uống & Các Biến Thể